Εμείς, το βέτο και «οι άλλοι»

Πόσο καλά τα πήγαμε τελικά στο Βουκουρέστι;


Ο Καραμανλής εμφανίστηκε ως σεμνός νικητής, που δεν θέλει να επικαλείται τη νίκη του, η αξιωματική αντιπολίτευση εμφανίστηκε ελαφρώς αμήχανη, με κάποια δόση μικροψυχίας για την κυβέρνηση, το ΚΚΕ βρήκε το βέτο δειλό και ο ΣΥΡΙΖΑ ασχολήθηκε με την επόμενη μέρα. Καλά, για το ΛΑΟΣ τον Ψωμιάδη και τον Άνθιμο τι είχες Γιάννη τι είχα πάντα. Ότι έγινε στο Βουκουρέστι πήρε τη θέση του, με λίγα λόγια, στο εσωτερικό πολιτικό αλισβερίσι. Τι έγινε, όμως ακριβώς, ποιες είναι οι πραγματικές διαστάσεις των νατοϊκών αποφάσεων και ποια μπορεί να είναι η προοπτική των σχέσεών μας με τους γείτονες;

Πατήστε στον τίτλο για να διαβάσετε το πλήρες κείμενο

1. Τι σημαίνει η νατοϊκή απόφαση;
«Συμφωνούμε ότι μια πρόσκληση ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ θα δοθεί μόλις επιτευχθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας». Αυτό αναφέρει το κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής στο Βουκουρέστι και δεν αφήνει καμιά αμφιβολία: Η πρόσκληση ένταξης των γειτόνων στο ΝΑΤΟ περνάει από μια συμφωνία με την Ελλάδα για το όνομα. Κι αυτό παρά τις προσπάθειες των Αμερικανών να ξεπεράσουν τον ελληνικό σκόπελο με ποικίλες πιέσεις και ελιγμούς, έχοντας μάλιστα την υποστήριξη και αρκετών από του συμμάχους.

2. Πώς φτάσαμε σ’ αυτό το αποτέλεσμα;
Πρώτα- πρώτα έπαιξε ρόλο το μέτωπο που δημιουργήθηκε στο εσωτερικό της χώρας. Επί της ουσίας όλες οι πολιτικές δυνάμεις στήριξαν τα κουράγια της κυβέρνησης να επιμείνει στο βέτο κι αυτό έπαιξε το ρόλο του όχι μόνο στη σταθερή στάση του Καραμανλή, αλλά και στη διεύρυνση του αριθμού των χωρών που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στήριξαν τις ελληνικές θέσεις. Οπωσδήποτε όμως έπαιξε ρόλο και η κινητοποίηση της ελληνικής διπλωματίας, η οποία αξιοποίησε την αντίθεση πολλών συμμάχων στα σχέδια του Μπους για τα Βαλκάνια. Αξιοποίησε επίσης το ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελλάδα στην περιοχή. Ανάμεσα σε μια ταπείνωση της Ελλάδας και μια προειδοποιητική καρπαζιά προς τους επηρμένους νεαρούς των Σκοπίων

3. Τι έκαναν οι... μεγάλοι μας σύμμαχοι στο Βουκουρέστι;
Οι Αμερικανοί πρώτα-πρώτα έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους για να βάλουν, έστω και από την πίσω πόρτα κάποιων νομικίστικων ισχυρισμών, τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ. Πίεσαν ασφυκτικά την Ελλάδα, έθεσαν το θέμα στο παζάρι των ανταλλαγμάτων, τσαλαπάτησαν ακόμα και τη συνήθη διπλωματική ευγένεια με τις δηλώσεις του Μπους υπέρ της θέσης των Σκοπίων. Ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε στο Βουκουρέστι ως ο προστάτης των αδυνάτων γειτόνων μας, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό και τον πρόεδρό τους στο περιθώριο της διάσκεψης και έσπευσε να του προσφέρει μια διμερή Ειδική Συμφωνία Σταθερότητας εξπρές όταν η προσπάθεια να μπουν στο ΝΑΤΟ απέτυχε. Γάλλοι, Ιταλοί, Ισπανοί και Πορτογάλοι στήριξαν τις ελληνικές θέσεις καθαρά, η Μέρκελ ήταν υπέρ των Σκοπίων, αλλά όχι πολύ ένθερμα. Ακόμα και οι Τούρκοι υπήρξαν προσεκτικοί, δηλώνοντας ότι κατανοούν τις ελληνικές θέσεις, παρά το ότι ήταν υπέρ της πρόσκλησης των Σκοπίων. Η Βουλγαρία κράτησε μια αυστηρά ουδέτερη στάση, όπως και η Ουγγαρία, ενώ έχει την αξία του το γεγονός ότι οι Βρετανοί κράτησαν το στόμα τους κλειστό για το ζήτημα αυτό. Εν ολίγοις, τη φορά αυτή η Ελλάδα δεν βρέθηκε απομονωμένη, όπως γινόταν όλες τις προηγούμενες για το ίδιο θέμα.

4. Πώς το πήραν τα Σκόπια;
Άσχημα, πολύ άσχημα. Οι δημοσιογράφοι τους συμπεριφέρθηκαν στη συνέντευξη τύπου του Γενικού Γραμματέα της συμμαχίας σαν κακομαθημένοι –τελικά αποχώρησαν επιδεικτικά-, οι εφημερίδες και τα ΜΜΕ των γειτόνων υμνούν τον Μέγα Μπους, όπως τον αποκαλούν και βρίζουν την Ελλάδα, ενώ από επίσημα χείλη ακούγονται απειλές ότι η αντιπαράθεση θα περάσει στις κοινωνίες. Πρόεδρος και πρωθυπουργός έφυγαν από το Βουκουρέστι πριν την ώρα τους, ενώ στα Σκόπια έχουν αρχίσει οι καυγάδες για το ποιος φταίει. Στα πάνω του φαίνεται να είναι ο πρόεδρος Τσρβένκοφσκι, που τήρησε από την αρχή μετριοπαθή στάση, ενώ πυκνά πυρά δέχεται ο πρωθυπουργός Γκρούεφσκι, που στήριξε την αδιαλλαξία του στο δεκανίκι του Μπους και οδήγησε τη χώρα του σε διπλωματική ήττα. Ανεξάρτητα πάντως από την ταπείνωση που αισθάνονται και τη δικαιολογημένη από τη δική τους πλευρά οργή, στα Σκόπια κατανοούν πλέον ότι για να μπορέσουν να προχωρήσουν είναι υποχρεωμένοι να βρουν μια συμβιβαστική λύση με την Ελλάδα, πολύ περισσότερο που αυτό τους συνιστούν και όλοι οι «φίλοι» τους.

5. Τώρα τι γίνεται;
Η Αθήνα, δια του Καραμανλή, προσπάθησε να κρατήσει χαμηλούς τόνους μετά τη σύνοδο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις και να υπάρξει λύση και άρα ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και –αυτό υπονοείται και είναι πιο σημαντικό για τους γείτονες- στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα Σκόπια είναι αυτή τη στιγμή σε κατάσταση θυμού και σύγχυσης, αλλά είναι βέβαιο ότι θα επανέλθουν στις διαπραγματεύσεις και όσα έγιναν στο Βουκουρέστι θα καταστήσουν σοφότερους τους ηγέτες τους. Ή θα επιλεγούν στις επικείμενες εκλογές σοφότεροι ηγέτες. Υποχρεωτικά, τόσο για μας, όσο και γι’ αυτούς, κάθε βήμα προς τα μπρος περνάει από έναν έντιμο συμβιβασμό και κανένα από τα δυο μέρη δεν θα θελήσει να δείξει στη διεθνή κοινότητα ότι δεν τον επιθυμεί. Μπορεί, δηλαδή, μετά το Βουκουρέστι τα πράγματα να είναι πιο ευνοϊκά για την εξεύρεση λύσης.


Αθήνα της ευφορίας
Και του προβληματισμού

Στην Αθήνα το κλίμα που επικράτησε μετά το Βουκουρέστι ήταν κλίμα εθνικής νίκης και ευφορίας. Ο Καραμανλής έσπευσε με διάγγελμά του να εκμεταλλευτεί στο έπακρο την «εθνική επιτυχία» και να εμφανιστεί ως ο εγγυητής της εθνικής αυτοπεποίθησης. Η αυτοπεποίθηση, μια λέξη που χρησιμοποιούσε και ο Σημίτης, είναι η λέξη κλειδί για την επικοινωνιακή εκμετάλλευση του θέματος. Στα συν για την κυβέρνηση, όχι μόνο η ενίσχυση της εικόνας της, αλλά και η «εξαφάνιση» του Ασφαλιστικού, της συζήτησης για το Δημοψήφισμα στη Βουλή και των κοινωνικών εντάσεων από την πολιτική της. Όχι κι άσχημα
Το ΠΑΣΟΚ δίνει την αίσθηση αμηχανίας, μετά το Βουκουρέστι. Ο κ. Παπανδρέου προσπάθησε να πάρει λίγη από τη «δόξα» του Καραμανλή με το τηλεφώνημά του στον Αμερικανό πρεσβευτή και τις εθνικοενωτικές του κινήσεις, αλλά οι δηλώσει των στελεχών του μετά το διάγγελμα Καραμανλή είναι μουδιασμένες. Η «γραμμή» προφανώς είναι να χαρακτηρίζουν φυσικό και αναμενόμενο το βέτο και να υπογραμμίζουν ότι το θέμα παραμένει ανοιχτό. Τον κ. Παπανδρέου ενοχλεί πάντως το γεγονός ότι ο Καραμανλής μπήκε για τα καλά αυτή τη φορά στα χωράφια του της εξωτερικής πολιτικής.
Για το ΚΚΕ τα πράγματα είναι προδιαγεγραμμένα. Η κυβέρνηση έδωσε γην και ύδωρ στο ΝΑΤΟ για να πάρει ένα χλωμό αντάλλαγμα. Η Αλέκα Παπαρήγα μίλησε για δειλό βέτο και ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να σβήσει από την ατζέντα τα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα εν ονόματι μιας αμφίβολης εθνικής επιτυχίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ από τη δική του μεριά, έριξε με δηλώσεις του Αλέκου Αλαβάνου το βάρος του στο αύριο. Ο Αλαβάνος διατύπωσε μια πρόταση πέντε σημείων για τη συνέχεια των διαπραγματεύσεων στα πλαίσια του ΟΗΕ, χωρίς παζάρια με το ΝΑΤΟ και τους Αμερικανούς και για την αποφυγή της επιστροφής σε μια κατάσταση τύπου εμπάργκο στις σχέσεις με τα Σκόπια.

Φύλλο 7ο / 6 Απριλίου 2008